|castellum, i n небольшое|Оргеториг |
|укрепление |perdisco, didici, – 3 |
|conatus, us m попытка |выучивать наизусть |
|coniunctim сообща |perduco, xi, ctum 3 |
|consecratus, a, um |проводить |
|священный |perrumpo, rupi, ruptum 3|
|conspicor, atus sum 1 |прорваться |
|заметить |potior, itus sum 4 |
|cremo 1 сжигать |овладеть |
|cruciatus, us m мучение,|quaestio, onis f допрос |
|пытка |quaestus, us m |
|cupidus, a, um жаждущий |приобретение |
|deiicio, ieci, iectum 3 |ratis, is f плот |
|сбрасывать, лишать |remitto, misi, missum 3 |
|depello, puli, pulsum 3 |терять |
|отгонять, отражать |Rhodanus, i m Родан |
|dispono, posui, positum |(ныне Рона) |
|3 располагать |sedecim шестнадцать |
|ditissimus см. dives |sua sponte по доброй |
|dos, dotis f приданое |воле |
|excrucio 1 истязать, |sumptuosus, a, um |
|мучить |богатый, пышный |
|funus, eris n похороны |suspicio, onis f |
|immunitas, atis f льгота|подозрение |
| |vacatio, onis f |
|intereo, ii, itum, ire |освобождение |
|погибать |versus, us m |
|Iura, ae m Юра (гора) |стихотворная строка |
|inventor, oris m |viceni, ae, a по |
|изобретатель |двадцать |
|invitus, a, um неохотный|Lemannus, i m Леманнское|
| |озеро |
| |Messala, ae m Мессала |
| |navis, is f корабль |
Тексты для домашнего чтения второго семестра
Гай Юлий Цезарь (100 г. до н. э. – 15 марта 44 г. до н. э.)
Commentarii de bello Gallico
Liber I, caput XXXIX
Dum paucos dies ad Vesontionem rei frumentariae commeatusque causa
moratur, ex percontacione nostrorum vocibusque Gallorum ac mercatorum, qui
ingenti magnitudine corporum Germanos, incredibili virtute atque
exercitatione in armis esse praedicabant (saepenumento sese cum his
congressos ne vultum quidem atque aciem oculorum dicebant ferre potuisse),
tantus subito timor omnem exercitum occupavit, ut non mediocriter omnium
mentes animosque perturbaret.
Liber VI, capta XXI – XXIV.
XXI. 1. Germani multum ab hac consuetudine differunt. Nam neque druides
habent, qui rebus divinis praesint, neque sacrificiis student. 2 Deorum
numero eos solos ducunt, quos cernunt et quorum aperte opibus iuvantur,
Solem et Vulcanum et Lunam, reliquos ne fama quidem acceperunt. 3 Vita
omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit: ab parvulis
labori ac duritiae student. 4 Qui diutissime impuberes permanserunt,
maximam inter suos ferunt laudem: hoc ali staturam, ali vires nervosque
confirmari putant. 5 Intra annum vero vicesimum feminae notitiam habuisse
in turpissimis habent rebus; cuius rei nulla est occultatio, quod et
promiscue in fluminibus perluuntur et pellibus aut parvis rhenonum
tegimentis utuntur magna corporis parte nuda.
XXII. 1. Agriculture non student, maiorque pars eorum victus in lacte,
caseo, carne consistit. 2 Neque quisquam afri modum certum aut fines habet
proprios; sed magistratus ac principes in annos singulos gentibus
cognationibusque hominum, qui tum una coierunt, quantum et quo loco visum
est agri, attribuunt atque anno post alio transire cogunt. 3 Eius rei
multas afferunt causas: ne assidua consuetudine capti studium belli gerendi
agricultura commutent; ne latos fines parare studeant, potentioresque
humiliores possessionibus expellant; ne accuratius ad frigora atque aestus
vitandos aedificent; ne qua oriatur pecuniae cupiditas, qua ex re factiones
dissensionesque nascuntur; 4 ut animi aequitate plebem contineant, quum
suas quisque opes cum potentissimis aequari videat.
XXIII 1. Civitatibus maxima laus est quam latissime circum se vastatis
finibus solitudines habere. 2 Hoc proprium virtutis existimant, expulsos
agris finitimos cedere, neque quemquam prope audere consistere; 3 simul hoc
se fore tutiores arbitrantur, repentinae incursionis timore sublato. 4 Quum
bellum civitas aut illatum defendit aut infert, magistratus, qui ei bello
praesint, ut vitae necisque habeant potestatem, deliguntur. 5 In pace
nullus est communis magistratus, sed principes regionum atque pagorum inter
suos ius dicunt controversiasque minuunt. 6 Latrocinia nullam habent
infamiam, quae extra fines cuiusque civitatis fiunt, atque ea iuventutis
exercendae ac desidiae minuendae causa fieri praedicant. 7 Atque ubi quis
ex principibus in concilio dixit, se ducem fore, qui sequi velint,
profiteantur, consurgunt ii, qui et causam et hominem probant, suumque
auxilium pollicentur atque ab multitudine cjllaudantur: 8 qui ex his secuti
non sunt, in desertorum ac proditorum numero dicuntur, omniumque his rerum
postea fides derogatur. 9 Hospitem violare fas non putant; qui quaque de
causa ad eos venerunt, ab iniuria prohibent, sanctos habent, hisque omnium
domus patent victusque communicatur.
XXIV. 1. Ac fuit antea tempus, quum Germanos Galli virtute superarent,
ultro bella inferrent, propter hominum multitudinem agrique inopiam trans
Rhenum colonias mitterent. 2 Itaque ea, quae fertilissima Germaniae sunt,
loca circum Hercyniam silvam, quam Eratostheni et quibusdam Graecis fama
notam esse video, quam illi Orcyniam apellant, Volcae Tectosages
occupaverunt atque ibi consederunt; 3 quae gens ad hoc tempus his sedibus
sese continet summamque habet iustitiae et bellicae laudis opinionem. 4
Nunc, quod in eadem inopia, egestate, patientia, qua ante, Germani
permanent, eodem victu et cultu corporis utuntur, 5 Gallis autem
provinciarum propinquitas et transmarinarum rerum notitia multa ad copiam
atque usus largitur, 6 paulatim assuefacti superari multisque victi
proeliis ne se quidem ipsi cum illis virtute comparant.
Публий Корнелий Тацит (около 55 года н.э. – около 120 года н.э.)
Germania
I. Germania omnis a Gallis Raetisque et Pannoniis Rheno et Danubio
fluminibus, a Sarmatis Dacisque mutuo metu aut montibus separatur. Cetera
Oceanus ambit, latos sinus et insularum immensa spatia complectens...
II. Ipsos Germanos indigenas crediderim, minimeque aliarum gentium
adventibus et hospitiis mixtos, quia nec terra olim sed classibus
advehebantur, qui mutare sedes quaerebant, et immensus ultra utque sic
dixerim adversus Oceanus raris ab orbe nostro navibus aditur.
Quis porro, praeter periculum horridi et ignoti maris, Asia aut Africa
aut Italia relicta Germaniam peteret, informem terris, asperam coelo,
tristem cultu aspectuque, nisi si patria sit?..
IV. Ipse eorum opinionibus accedo, qui Germaniae populos nullis aliis
aliarum nationum connubiis infectos propriam et sinceram et tantum sui
similem gentem exstitisse arbitrantur. Unde habitus quoque corporum,
quamquam in tanto hominum numero, idem omnibus; truces et caerulei oculi,
rutilae comae, magna corpora et tantum ad impetum valida; laboris atque
operum non eadem patientia; minimeque sitim aestumque tolerare, frigora
atque inediam coelo solove assueverunt.
V. Terra, etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis
horrida, aut paludibus foeda, humidior qua Gallias, ventosior qua Noricum
et Pannoniam aspicit, satis ferax, frugiferarum arborum, impatiens, pecorum
fecunda, sed plerumque improcera. Ne armentis quidem suus honor aut gloria
frontis; numero gaudent, eaeque solae et gratissimae opes sunt. Argentum et
aurum propitiine an irati dii negaverint, dubito. Nec Tamen affermaverim,
nullam Germaniae venam argentum aurumve gignere; quis enim scrutatus est?
Possessione et usu haud perinde afficiuntur. Est videre apud illos argentea
vasa, legatis et principibus eorum muneri data, non in alia utilitate quam
quae humo finguntur; quamquam proximi ob usum commerciorum aurum et
argentum in precio habent, formasque quasdam nostrae pecuniae agnoscunt
atque eligunt. Interiores simplicius et antiquius permutatione mercium
utuntur. Pecuniam probant veterem et diu notam, serratos bigatosque.
Argentum quoque magis quam aurum sequuntur, nulla affectatione anumi, sed
quia numerus argenteorum facilior usui est promiscua ac vilia mercantibus.
VI. Ne ferrum quidem superest, sicut ex genere telorum colligitur. Rari
gladiis aut maioribus lanceis utuntur. Hastas vel ipsorum vocabulo frameas
gerunt angusto et brevi ferro sed ita acri et ad usum habili, ut eodem
telo, prout ratio poscit, vel cominus vel enimus pugnent. Et eques quidem
scuto frameaque contentus est; pedites et missilia spargunt, pluraque
singuli atque immensum vibrant nudi aut sagulo leves. Nulla cultus
iactatio; scuta tantum lectissimis coloribus distinguunt. Paucis loricae,
vix uni alterive cassis aut galea. Equi non forma, non velocitate
conspicui...
In universum aestimanti plus penes peditem roboris, eoque mixti
proeliantur, apta et congruente ad equestrem pugnam velocitate peditum,
quos ex omni iuventute delectos ante aciem locant. Definitur et numerus;
centeni ex singulis pagis sunt, idque ipsum inter suos vocantur, et quod
primo numerus fuit, iam nomen et honor est.
Acies per cuneos componitur. Cedere loco, dummodo rursus instes, consilii
Страницы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
